Brodawki wirusowe
Czym są i jak powstają brodawki wirusowe?
Brodawki wirusowe to grupa schorzeń charakteryzujących się powstawaniem przerostowych wykwitów grudkowych o różnorodnym charakterze. Wywoływane są przez różne typy wirusa brodawczaka ludzkiego. Jest to wirus zaliczający się do tak zwanej grupy papovawirusów (Papilloma, Polyoma Vacuolating Virus), będący DNA-wirusem. Dzięki możliwościom i technologiom współczesnej medycyny molekularnej wyodrębniono już ponad 100 genotypów tego wirusa. Niektóre z nich odpowiadają za zmiany skórne, inne za zmiany w obrębie błon śluzowych.
Część z nich powoduje tak zwane kłykciny kończyste zaliczane do chorób przenoszonych drogą płciową. Istnieją również typy onkogenne predysponujące do powstawania między innymi raka szyjki macicy, czy raka prącia. Wirusy te powodują wzmożenie intensywności podziałów komórkowych w obrębie tkanki nabłonkowej, wskutek czego powstają brodawki.
Tendencja do ich powstawania wynikająca z podatności na działanie wirusa wynika z kilku aspektów, między innymi z pewnych skłonności osobniczych, a także upośledzenia funkcjonowania układu immunologicznego. Bardziej narażone na działanie wirusa są osoby w młodym wieku.
Jakie są rodzaje brodawek wirusowych?
Wyodrębniono kilka postaci klinicznych brodawek wirusowych.
Brodawki zwykłe:
Tę postać charakteryzuje występowanie brodawek cechujących się nadmiernym rogowaceniem. Mają one nierówną powierzchnię. Nie obserwuje się współwystępowania żadnych objawów ogólnych. Pierwotnym wykwitem jest niewielka grudka o średnicy maksymalnie do kilkunastu milimetrów. Jej powierzchnia jest szorstka i nierównomierna, a zabarwienie szarobrunatne, lub zbliżone do fizjologicznego koloru skóry.
Zazwyczaj są mnogie, choć mogą również występować pojedynczo. Umiejscawiają się w skórze niezmienionej, najczęściej w obrębie palców kończyn górnych, wałów paznokciowych, a czasem nawet pod płytką paznokciową. Ich przebieg jest zazwyczaj przewlekły, natomiast u większości pacjentów z prawidłowo funkcjonującym układem immunologicznym nie przekracza on 2 lat. W pozostałych przypadkach może być on jednak długoletni.
Brodawki stóp:
Wśród tej postaci wyodrębnia się dwa jej podtypy. Pierwszą z nich są brodawki głębokie (tak zwane myrmecia), drugą zaś brodawki powierzchowne (tak zwane mozaikowate).
Brodawki typu myrmecia zazwyczaj są nieliczne i wykazują głęboki naciek wgłąb skóry. W związku z tym często powodują współwystępowanie nacieków zapalnych, oraz bolesność. Ustępują one w bardzo charakterystyczny sposób, polegający na jednoczasowym przybraniu przez wszystkie wykwity czarnego zabarwienia na czerwonym podłożu. W związku z tym, że podtyp wirusa wywołujący myrmecia pozostawia odporność, ponowne wystąpienie tego typu brodawek praktycznie się nie zdarza.
Brodawki mozaikowate charakteryzują się zdecydowanie bardziej powierzchowną penetracją, jednak w odróżnieniu od powyższych są zazwyczaj mnogie, niejednokrotnie zlewające się. Ponadto wirus je wywołujący nie pozostawia odporności, w związku z czym ich przebieg jest najczęściej długoletni i nawrotowy.
Brodawki płaskie młodocianych
Są dość charakterystyczne. Cechują się występowaniem płaskich wykwitów grudkowych, o bardzo niskiej wyniosłości, sprawiających wrażenie, jakby były nałożone na skórę. Zazwyczaj są gładkie a ich powierzchnia jest lekko błyszcząca, choć zdarza się współistnienie niewielkiej chropowatości. Lokalizują się one najczęściej w obrębie grzbietu rąk, dolnej części twarzy oraz czoła.
Charakterystyczną cechą jest układanie się ich wzdłuż zadrapań. Ich zabarwienie zwykle nie różni się od otoczenia, choć mogą przybierać lekko brunatny kolor. Przebieg jest zróżnicowany i zależy od wydolności układu immunologicznego. Zazwyczaj ustępują one samoistnie, choć u osób z defektami immunologicznymi mogą utrzymywać się przez wiele lat. Ustępują w charakterystyczny sposób, rozpoczynający się od zaczerwienienia i obrzęku w obrębie zmian.
Brodawki przejściowe
Ten typ brodawek wirusowych łączy w sobie cechy brodawek zwykłych oraz brodawek płaskich. Charakteryzują się one dużą wyniosłością i nierównomierną chropowatą powierzchnią, a za razem ich układ jest bardziej linijny. Ponadto, sposób ich ustępowania jest bardzo podobny jak w przypadku brodawek płaskich.
Brodawki wirusowe – Jakie są sposoby leczenia?
Istnieje wiele metod radzenia sobie problemem brodawek wirusowych. Należy do nich zarówno stosowanie miejscowo odpowiednich preparatów, wykonywanie zabiegów ich usuwania, a także sposoby kojarzące w sobie dwie powyższe możliwości.
Preparaty znajdujące zastosowanie w leczeniu brodawek wirusowych są różnorodne, i zazwyczaj obejmują środki powodujące złuszczanie się nadmiernie zrogowaciałego naskórka, a także jego zmiękczanie. Należą do nich przede wszystkim kwas salicylowy, preparaty zawierające witaminę A, a także środki zawierające leki cytostatyczne (na przykład bleomycynę czy 5-fluorouracyl). Nie bez znaczenia obecnie pozostają preparaty immunomodulujące, czyli tak modyfikujące funkcjonowanie układu odpornościowego, aby organizm był sobie w stanie sam skutecznie poradzić ze schorzeniem.
Istnieją różne metody fizyczno-mechanicznego usuwania brodawek wirusowych. Wśród nich wyróżnia się między innymi wymrażanie płynny azotem, łyżeczkowanie, czy elektrokoagulacja. Również medycyna estetyczna znajduje zastosowanie w radzeniu sobie z tym problemem. Do tego celu stosuje się laseroterapię wykorzystującej działanie lasera frakcyjnego CO2.
Ciekawą metodą zwalczania brodawek wirusowych jest tak zwana terapia fotodynamiczna, która łączy w sobie obydwie opisane powyżej metody. Polega ona na miejscowym zastosowaniu preparatu wykazującego działanie fotouczulające, z następczym poddaniem naświetlaniu promieniowaniem UV.
Dermatolog na podstawie badania dobierze najbardziej odpowiednią terapię.
