Usuwanie znamion – co warto wiedzieć na temat zabiegu? Usuwanie znamion to jedyna skuteczna profilaktyka czerniaka skóry.
Znamiona barwnikowe występują u każdego człowieka, przeciętnie mamy ich ponad dwadzieścia sztuk na rozproszonych na całym ciele. Są one zmianami nowotworowymi skóry, najczęściej o charakterze łagodnym i całkowicie niegroźnym.
Zdarzają się jednak nowotwory złośliwe, ponadto łagodne znamiona mogą z czasem złośliwieć np. pod wpływem promieniowania UV, drażnienia mechanicznego. Dlatego wszystkie zmiany skórne wymagają uwagi, a więc oprócz względów estetycznych usuwamy je głownie ze wskazań medycznych. Usuwanie pieprzyków jest więc bardzo ważne – to jedyna skuteczna profilaktyka.
Kiedy należy zgłosić się do lekarza
Jeśli zauważymy jeden z poniższych objawów:
- znamię jest niesymetryczne lub ma nierówne i nieregularne granice,
- znamię ma kolor ciemny lub posiada kilka kolorów,
- znamię ma ponad 6 mm średnicy i w ostatnim czasie urosło,
- pojawiło się nowe znamię, którego jeszcze niedawno nie było,
- znamię nagle zmieniło wygląd, strukturę lub rozmiar,
- znamię powoduje swędzenie lub pokrwawia,
wówczas traktujemy taką zmianę jako podejrzaną. Należy wtedy udać się do lekarza z doświadczeniem w leczeniu zmian skórnych celem zdiagnozowania oraz określenia dalszego postępowania.
Oprócz znamion barwnikowych, występuje wiele innych rodzajów zmian skórnych: brodawki, włókniaki, tłuszczaki, kurzajki, kłykciny, brodawki łojotokowe, kaszaki. Usuwamy je zarówno ze wskazań estetycznych, jak i medycznych.
Usuwanie znamion skórnych – cel i spodziewane efekty
Jeśli mamy do czynienia z podejrzaną zmianą, celem leczenia jest wyeliminowanie zagrożenia nowotworem poprzez usunięcie jej w całości, z marginesem bezpieczeństwa. Stosujemy wtedy klasyczne metody wycięcia chirurgicznego.
Dodatkowo oddając wycinek do badania histopatologicznego oczekujemy potwierdzenia, że zmiana miała charakter łagodny oraz że została usunięta w całości z zachowaniem marginesu bezpieczeństwa. W przypadku zmian na twarzy, szyi lub w innych okolicach widocznych, celem leczenia jest także poprawa efektu estetycznego.
Zawsze staramy się uzyskać minimalne lub wręcz niewidoczne blizny po zabiegu i w większości przypadków jest to możliwe.
W przypadku zmian o charakterze łagodnym możemy zastosować zabiegi laserowe, zabiegi te są bardziej komfortowe dla pacjenta. Podczas usuwania laserem zmiany skórne zostają odparowane i nie ma możliwości zbadania ich pod kątem złośliwości, dlatego zabiegi te zarezerwowane są dla zmian, które nie budzą wątpliwości onkologicznych, np. włókniaki, kłykciny, niektóre zmiany barwnikowe.
Wstępna ocena zmian skórnych
Charakter zmiany skórnej może być z dużym prawdopodobieństwem określony przez lekarza z odpowiednim doświadczeniem na podstawie jej wyglądu oraz podczas badania dermatoskopowego. Niemniej badanie takie nie daje całkowitej pewności.
Są bowiem zmiany, w których proces nowotworowy rozwija się w głębi i nie jest widoczny nawet w badaniu dermatoskopowym. Są to przypadki rzadkie i dotyczą przede wszystkim znamion barwnikowych, ale zdarzają się także wśród tłuszczaków, kurzajek i ganglionów. Dlatego warto zawsze rozważyć możliwość badania histopatologicznego wycinka.
Jak usuwamy zmiany skórne
Stosujemy kilka metod, które dobieramy do konkretnej sytuacji:
1. Klasyczne chirurgiczne wycięcie – usuwanie pieprzyków
zawsze z marginesem bezpieczeństwa, stosujemy w przypadku wszystkich znamion podejrzanych o zmiany nowotworowe, a także większych brodawek, tłuszczaków, niektórych kurzajek. Obowiązuje staranność i dbałość o estetykę blizn – cięcia zgodne z liniami skóry oraz specjalnie dobierane materiały szewne o podwyższonej jakości.
Wycinki są oddawane do badania histopatologicznego. Po zabiegu przez pewien czas musimy postarać się o jak najlepsze wygojenie skóry oraz minimalną bliznę. W tym okresie nie należy eksponować miejsca zabiegu na świetło słoneczne ani tym bardziej w solarium, nie korzystać z sauny itp.
2. Laser ablacyjny CO2
Używany do usuwania zmian skórnych niezłośliwych. Szczególnie użyteczny do usuwania kurzajek, włókniaków oraz brodawek łojotokowych. Rana po zabiegu nie krwawi, ponieważ laser podczas zabiegu koaguluje naczynia krwionośne. Strup utrzymuje się przez 7 do 10 dni. W tym czasie ranę należy przykrywać opatrunkiem, np. plastrem. Zabiegi te są bardzo komfortowe dla pacjenta. Podczas zabiegu stosujemy znieczulenie miejscowe. Rana najczęściej goi się pozostawiając niewielki ślad.
3. Laser ablacyjny Er:YAG
Jeśli zmiany mają charakter łagodny, znajdują się na powierzchni skóry oraz są stosunkowo płaskie, możemy zastosować „zimny˝ . Zabiegi te są bardzo komfortowe dla pacjenta, niemal zupełnie bezbolesne, nie pozostawiają blizn oraz wymagają niewielu ograniczeń w postępowaniu po zabiegu.
Laseroterapii nie można stosować w przypadku zmian złośliwych bądź podejrzanych. W trakcie zabiegu znamię zostaje w całości zniszczone i nie można oddać go do badania histopatologicznego. Gdyby w tkance dochodziło do zmian nowotworowych, przeoczymy ten groźny fakt, nie usuniemy marginesu bezpieczeństwa, co więcej, naświetlając nowotwór laserem możemy pobudzić go do niekorzystnych zmian. Dlatego laserem usuwamy zmiany skórne tylko wówczas, gdy nie ma podejrzeń o ich zezłośliwienie.
Jeśli zmiany są dobrze uszypułowane i zachowują charakter łagodny, możemy usunąć je lancetronem. Metoda ta szczególnie dobrze sprawdza się w przypadku włókniaków, przypomina trochę zwykłe golenie.
Lancetron pozostawia minimalne blizny, nie ma potrzeby zakładania szwów, świetnie nadaje się do szybkiego usunięcia licznych zmian, nawet kilkuset sztuk podczas jednego zabiegu. Ponieważ nie dochodzi do nacięcia skóry, po zabiegach tych nie ma większych ograniczeń.
Stosuje się także kriochirurgię, której ważną cechą jest szybki proces gojenia. Jest to jedyna metoda zabiegowa nie powodująca tworzenia blizn. Zabieg polega na precyzyjnym, punktowym podaniu czynnika wymrażającego przez odpowiednio dobrane dysze. Kriochirurgię stosujemy najczęściej w przypadku usuwania kurzajek, a także usuwania niektórych starych blizn przerostowych.
W przypadku usuwania gangliona, który jest otorbioną jamą z płynem, domyślnie stosujemy nakłucie i odciągnięcie zawartości. Gangliony dość często się odtwarzają, wówczas odciągnięcie powtarzamy nawet do trzech razy. Jeśli ganglion uparcie powstanie ponownie, możemy zastosować klasyczne chirurgiczne wycięcie.
Jeśli mamy do czynienia z brodawką łojotokową, można zastosować także zabiegi głębokiej dermabrazji. Usunięta w ten sposób brodawka znika i nie odrasta, po zabiegu nie pozostaje blizna, nie ma też większych ograniczeń w postępowaniu po zabiegu.
Diagnostyka znamion
Badanie histopatologiczne jest szczególnie istotne w przypadku znamion barwnikowych. Do wstępnej oceny znamion stosujemy badanie dermatoskopowe, ostateczne rozpoznanie uzyskujemy po oddaniu wycinka do badania histopatologicznego. Badanie trwa 1-2 tygodni i kończy się dokładnym rozpoznaniem usuniętej zmiany.
We wstępnej fazie najważniejsze jest doświadczenie lekarza zajmującego się zmianami skórnymi. Niekiedy źle wyglądające znamię po zbadaniu okazuje się łagodnym i niegroźnym, bywa też na odwrót – niewielkie, z pozoru niegroźne znamię okazuje się być czerniakiem w niebezpiecznym, zaawansowanym stadium.
Usuwanie znamion – zalecane postępowanie
Zaczynamy od konsultacji oraz zbadania zmian, w razie potrzeby od razu wykonujemy badanie dermatoskopowe. Metodę zabiegową dobieramy biorąc pod uwagę rodzaj skóry, rodzaj i umiejscowienie zmian, oczekiwania pacjentki oraz istniejące przeciwwskazania.
Zabiegi możemy wykonać od razu po konsultacji. W przypadku zmian mnogich możemy usunąć je za jednym razem, jednak zabieg taki może potrwać dłużej, więc najczęściej umawiamy go na osobny termin.
Usuwanie znamion – cena
Koszty zabiegu są zróżnicowane – adekwatne do zastosowanej metody, wielkości zmian oraz ich ilości. Zmiany pojedyncze usuwamy wg stawek podstawowych, jeśli usuwamy ich więcej – stosowane są rabaty. W przypadku zmian mnogich usuwanych jednocześnie, możemy zaoferować cenę indywidualną.
W miarę możliwości usuwamy za jednym razem, co oznacza możliwość lepszej wyceny dla pacjenta. Jednym z elementów ceny zabiegu jest wliczone badanie histopatologiczne – zlecane w pracowni histopatologicznej.
