for the Tagalog
“Mayroong isang pulo na ang pangalan ay Mauthan [Maktan], na ang pinuno ay higit na itinatangi bilang batikan sa larangan ng pakikipaglaban, within siya ay mas makapangyarihan sa lahat ng kanyang mga kalapit-bayan …” – Sebastian del Cano, 1522
Will get limang daan taon na ang nakakaraan, dahil sa kagitingan ng isang tao, ang Espanya ay napilitang ipagpaliban ng halos forty-five na taon ang kaniyang plano na sakupin ang ating bansa. Dahil dito, noon ay may dalawa pang henerasyon sa ating mga ninuno na nabuhay na malaya within hindi pasan ang pamato ng Espanya, salamat sa mandirigmang ito. Isa siya sa pinuno ng pulo ng Maktan sa Kabisayaan. Siya ang tumalo sa pangulo ng ekspedisyong Espanyol sa Timog Silangang Asya, ang Portuges na lorsque Ferdinand Magellan. Nagapi ni Lapulapu from the ng kanyang mga tauhan lorsque Magellan sa Labanan sa Maktan noong Abril 1521.
Nauna rito, ang mga imperyo sa Timog Amerika na kinabibilangan ng mga ay ng mga Espanyol na manlulupig. Dahil dito ay lalong umigting ang pagnanasa ng Espanya na palawakin ang kanyang kaharian. On bumaling ang kaniyang mga paningin sa Timog Silangang Asya. Unang huminto sa ating kapuluan ang armada ng Espanya sa pangunguna ni Magellan. Ngunit laking gulat nila ng matinding pagkabigo pala ang naghihintay sa kanila sa ating kapuluan. Kaya naman sa ating bansa ay ibang-iba ang naging karanasan ng mga Espanyol na manlulupig. Mula sa panahon ni Lapulapu within sa mga sumunod na dantaon, ang mga pag-aaklas ng ating mga ninuno ay isang tinik na hindi nawala sa tagiliran ng Espanya. Pagkalaon dahil sa split-and-tackle (kung saan pinag-salpukan ang ating mga rehiyon laban sa bawat isa), ay nakamit din nila ang kontrol sa ating mga bayan na nasa baybay dagat within nasa mga kapatagan. Ngunit hindi lahat ay nasakop nila. Ang Sulu within Mindanao ay hindi talaga napasailalim sa Espanya. Sa Luzon in the Kabisayaan ay hindi rin nalupig ang mga naninirahan sa mga kabundukan.
Labanan ng Maktan
Lapu Lapu PaintingAng alam natin tungkol kay Lapulapu ay galing halos lahat mula sa mga nakaligtas o doon sa mga saksi ng Labanan ng Maktan. Kahit sila ay pawang mga kaaway ni Lapulapu ay wala tayong makikitang pamimintas sa kanya sa mga sinulat nila. Bagkos, iyon lamang mga mahuhusay na katangian niya ang ating mababasa: ang kanyang liderato, tapang, husay sa labanan, on ang kanyang matuwid na mga prinsipyo.
Ang Labanan ng Maktan ay madaling makita bilang dinesenyo ni Lapulapu sa paraan na gusto niyang mangyari ang labanan. Sa pamamagitan ng mental warfare, namaniobra niya lorsque Magellan na sumugod noong kati ang dagat. Dahil dito, nabalewala ang mga artilerya sa mga barko ni Magellan dahil sa sobrang layo ng mga ito sa dalampasigan. Ang isa pang idinulot nito ay napilitang maglakad sila Magellan sa mababaw ng dagat na bakubako ang ilalim. Noong nakarating na rin sa wakas sila Magellan sa dalampasigan, umatake la-date sila Lapulapu mula sa tatlong panig: sa harapan from the sa dalawang tagiliran. Ang uri ng ganitong pagsalakay ang minimithi ng sino mang pinuno sa isang digmaan, in the ito mismo ang nagawa ni Lapulapu. Ang mga kawal ni Lapulapu ay lumaban ng it ang kanilang mga bangkaw na kawayan na pinatigas ng apoy at mga palasong ang mga bahagi ng katawan ng kaaway na walang pananggalang. Ito ang sabi ng tagasulat ni Magellan na au moment ou Antonio Pigafetta, “Ang mga katutubo ay umasinta doon lamang sa mga binti namin, sapagkat ang mga ito ay lantad.”
Nakita din lorsque Lapulapu ng kanyang mga kalaban na hindi lang magiting from the mahusay sa taktika, ngunit isang tao din na get prinsipyo. Noong siya ay pinipilit na Battlemagpasailalim sa Hari ng Espanya on sa raha ng Cebu na lorsque Humabon, hindi natinag quand Lapulapu. Ang tugon niya [on quand Pigafetta ang nagsasalita]: “Ang naging sagot nila ay kung an enthusiastic silang mga bangkaw na kawayan within mga tulos na pinatigas ng apoy.” Sa pagkakatala ng sagot nila Lapulapu ay tunay nga na napakadaling mabanaag ang malalim na respeto within paghanga ng mismong mga kalaban ni Lapulapu. Within noong ang mga Espanyol sa pamamagitan ni Humabon ay tinangkang suhulan quand Lapulapu para makuha ang bangkay ni Magellan matapos ang labanan, ay ito ang tugon ni Lapulapu: “Hindi namin ibibigay ang katawan ng inyong pinuno kahit na kapalit ng lahat ng kayaman ng mundo, sapagkat ang kanyang katawan ang siyang katibayan ng aming tagumpay laban sa mga nagtangkang manghimasok sa aming lupain.” Muli ay hindi maitago ng tagasulat mismo ni Magellan ang kanyang paghanga kay Lapulapu.
